Een testament opstellen is misschien niet iets waar je dagelijks over nadenkt, maar het kan veel duidelijkheid en zekerheid bieden voor de toekomst. Wie wil je als erfgenaam aanwijzen? Hoe zorg je ervoor dat je bezittingen op de juiste manier worden verdeeld? En wat gebeurt er als je geen testament hebt? Dit artikel geeft antwoord op de meest gestelde vragen en biedt handige tips om je testament goed te regelen.

Wanneer is het verstandig om een testament op te stellen?

Er zijn verschillende momenten in het leven waarop het verstandig kan zijn om een testament op te stellen. Dit hoeft niet alleen op latere leeftijd, maar kan ook eerder relevant zijn. Bijvoorbeeld als je:

• Samenwoont zonder te zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap te hebben
• Kinderen hebt en hun toekomst goed wilt regelen
• Specifieke wensen hebt over de verdeling van je bezittingen
• Een onderneming hebt en wilt vastleggen wat er met je bedrijf gebeurt na je overlijden
• Erfbelasting wilt besparen door slimme keuzes te maken in je nalatenschap

Een testament opstellen geeft je volledige controle over hoe jouw nalatenschap wordt verdeeld. Zonder testament bepaalt de wet wie jouw erfgenamen zijn, en dat is niet altijd zoals jij het voor ogen had.

Wat als je geen testament hebt? Een praktijkvoorbeeld

Eva en Mark wonen al tien jaar samen in een koophuis. Ze hebben geen geregistreerd partnerschap of testament. Wanneer Mark plotseling overlijdt, blijkt dat de wet hem niet als erfgenaam van Eva ziet. Zijn bezittingen gaan naar zijn familie, inclusief zijn deel van het huis. Eva moet de erfgenamen uitkopen om in het huis te kunnen blijven, terwijl ze er altijd van uitging dat alles goed geregeld was.

Met een testament had Mark kunnen vastleggen dat Eva zijn bezittingen zou erven en had ze geen financiële zorgen gehad in een toch al moeilijke periode.

Wat kost een testament opstellen?

De kosten van een testament opstellen hangen af van verschillende factoren. De prijzen kunnen variëren per notaris en afhankelijk van de complexiteit van je wensen. Een eenvoudig testament kost gemiddeld tussen de €300 en €600, terwijl een uitgebreider testament, bijvoorbeeld met specifieke regelingen voor erfbelasting, duurder kan uitvallen.

Wil je besparen op de kosten? Dan kun je overwegen om een online testament op te stellen. Dit kan voordeliger zijn, maar biedt vaak minder maatwerk en persoonlijke begeleiding dan wanneer je dit bij een notaris doet.

Hoe stel je een testament op?

Een testament opstellen verloopt in een aantal stappen:

1. Bepaal wat je wilt regelen
   Denk na over wie je erfgenamen moeten zijn, of je specifieke bezittingen aan bepaalde personen wilt nalaten en of er bijzondere bepalingen nodig zijn, zoals een voogdijregeling.
   
2. Maak een afspraak met een notaris
   Een testament kan alleen rechtsgeldig worden gemaakt door een notaris. Tijdens een eerste gesprek bespreek je jouw wensen en krijg je advies over de beste manier om dit juridisch vast te leggen.
   
3. De notaris stelt het testament op
   Op basis van je wensen wordt het testament opgesteld. Dit document wordt officieel vastgelegd en ondertekend in aanwezigheid van de notaris.
   
4. Het testament wordt geregistreerd
   De notaris registreert het testament in het Centraal Testamentenregister, zodat het na je overlijden eenvoudig kan worden teruggevonden.
   

Wil je een testament opstellen zonder notaris? Dan kun je een codicil overwegen. Dit is een handgeschreven en ondertekend document waarin je bepaalde bezittingen kunt nalaten, zoals sieraden of kunst. Let op: een codicil is minder uitgebreid dan een officieel testament en kan geen erfgenamen aanwijzen of complexe regelingen bevatten.

Veelgemaakte fouten bij het opstellen van een testament

Een testament opstellen geeft duidelijkheid en zekerheid, maar als het niet goed wordt gedaan, kan het alsnog problemen opleveren. Dit zijn veelvoorkomende fouten die je beter kunt vermijden.

• Geen executeur benoemen, waardoor er onduidelijkheid ontstaat over wie de nalatenschap regelt.
• Geen rekening houden met veranderende situaties, zoals een scheiding of de geboorte van een kind.
• Erfbelasting over het hoofd zien, wat kan leiden tot onnodig hoge kosten voor erfgenamen.
• Vertrouwen op een codicil voor belangrijke zaken, terwijl dit geen juridisch waterdichte regeling is voor grote bezittingen.

Wat gebeurt er na overlijden met het testament?

Na een overlijden rijzen er veel vragen over de afhandeling van het testament. Dit proces verloopt volgens vaste stappen, maar kan per situatie verschillen.

• Wie krijgt toegang tot het testament? Erfgenamen kunnen het testament niet zelf opvragen, dit verloopt via de notaris en het Centraal Testamentenregister.
• Wat doet de executeur? Deze persoon zorgt voor de uitvoering van het testament en de verdeling van de nalatenschap.
• Hoelang duurt de afwikkeling? Dit kan variëren van enkele maanden tot meer dan een jaar, afhankelijk van de situatie.
• Kan een testament worden aangevochten? Ja, maar alleen als er sterke argumenten zijn, zoals dwang of juridische fouten.

Vergelijking van notarissen en online opties

Een testament opstellen kan via een notaris of online. Een notarieel testament biedt zekerheid en juridisch advies, maar is duurder. Een online testament is goedkoper en sneller, maar biedt minder maatwerk en juridische bescherming. Voor complexe situaties is een notarieel testament meestal de beste keuze.

Fiscale voordelen van een goed testament

Met een slim opgesteld testament kunnen erfgenamen erfbelasting besparen. Enkele manieren om belastingdruk te verlagen:

• Gebruik maken van vrijstellingen, waardoor erfgenamen minder belasting betalen.
• Schenkingen bij leven, zodat vermogen belastingvrij kan worden overgedragen.
• Een goed doel opnemen, omdat erkende goede doelen geen erfbelasting betalen.
• Een tweetrapstestament, zodat de belastingdruk wordt uitgesteld en gespreid.

Binnen acht maanden na overlijden moet erfbelasting worden betaald. Als dit niet op tijd gebeurt, kan de Belastingdienst rente in rekening brengen.

Conclusie

Een testament opstellen is een belangrijke stap om je nalatenschap goed te regelen. Het voorkomt onduidelijkheid en zorgt ervoor dat jouw wensen worden gerespecteerd. Door op tijd na te denken over je testament en de juiste keuzes te maken, kun je jezelf en je nabestaanden veel zorgen besparen. Of je nu kiest voor een traditioneel testament bij de notaris of een online testament opstellen, zorg ervoor dat je goed geïnformeerd bent en de opties afweegt die het beste bij jouw situatie passen.