Trouwen is een mooie stap, maar het brengt ook juridische en financiële gevolgen met zich mee. Huwelijkse voorwaarden kunnen helpen om afspraken vast te leggen over vermogen, schulden en eigendom. Maar wat houden ze precies in, wanneer stel je ze op en hoe werkt het bij een notaris? In dit artikel krijg je alle antwoorden.
Wat zijn huwelijkse voorwaarden?
Huwelijkse voorwaarden zijn afspraken die je vastlegt om te bepalen hoe bezittingen, schulden en inkomen verdeeld worden binnen een huwelijk. In Nederland trouw je standaard in beperkte gemeenschap van goederen, wat betekent dat alles wat jullie voor het huwelijk privé hadden, apart blijft. Alles wat je tijdens het huwelijk opbouwt, wordt automatisch gedeeld.
Met huwelijkse voorwaarden bepaal je zelf hoe de verdeling eruitziet. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn als een van de partners ondernemer is of als er grote financiële verschillen zijn.
Praktijkvoorbeeld: een ondernemer die zijn bedrijf wil beschermen
Tom heeft een succesvol IT-bedrijf opgebouwd vóór zijn huwelijk met Lisa. Omdat hij niet wil dat het bedrijf bij een scheiding verdeeld moet worden, laat hij huwelijkse voorwaarden opstellen. Hierin staat dat het bedrijf volledig zijn eigendom blijft, zodat Lisa bij een scheiding geen aanspraak kan maken op de waarde ervan. Dit voorkomt ook dat schuldeisers van het bedrijf aanspraak kunnen maken op gezamenlijk vermogen.
Zonder huwelijkse voorwaarden: Als Tom in gemeenschap van goederen trouwt, wordt het bedrijf automatisch gedeeld en kan Lisa bij een scheiding de helft opeisen.
Waarom trouwen op huwelijkse voorwaarden?
Trouwen op huwelijkse voorwaarden kan om verschillende redenen verstandig zijn. Bijvoorbeeld:
- Bescherming van eigen vermogen: Je houdt bepaalde bezittingen gescheiden.
- Ondernemersrisico beperken: Een eigen bedrijf valt niet automatisch binnen het gezamenlijke vermogen.
- Duidelijkheid bij een scheiding: Voorkom onduidelijkheid en juridische conflicten.
- Erfenissen en schenkingen apart houden: Dit kan belangrijk zijn als een van de partners vermogen erft.
Veel stellen kiezen voor huwelijkse voorwaarden om controle te houden over hun financiële situatie, nu en in de toekomst.
Wie is eigenaar van het huis bij huwelijkse voorwaarden?
Als jullie samen een huis kopen, hangt het eigendom af van wat er in de huwelijkse voorwaarden staat. Mogelijkheden zijn:
- Het huis blijft eigendom van degene die het heeft gekocht.
- Beide partners hebben een bepaald percentage eigendom.
- Er wordt een verrekenregeling opgenomen, zodat de waarde bij een scheiding eerlijk wordt verdeeld.
Praktijkvoorbeeld: een stel koopt samen een huis, maar één partner betaalt meer
Emma en Mark kopen een huis samen, maar Emma brengt €100.000 in vanuit een erfenis. In de huwelijkse voorwaarden leggen ze vast dat dit bedrag van Emma blijft en zij bij een scheiding dit bedrag eerst terugkrijgt, voordat de rest van de waarde wordt verdeeld.
Zonder huwelijkse voorwaarden: Zonder vastgelegde afspraken wordt de overwaarde bij verkoop 50/50 verdeeld, waardoor Emma haar inbreng deels kwijtraakt.
Wanneer huwelijkse voorwaarden opstellen?
Je kunt huwelijkse voorwaarden opstellen vóór of na het huwelijk. Vooraf regelen is het meest gebruikelijk, omdat je dan voorkomt dat je tijdens het huwelijk nog aanpassingen moet doen. Achteraf wijzigen is mogelijk, maar dit kost meer moeite en kan belastingtechnische gevolgen hebben.
Het is vooral slim om huwelijkse voorwaarden op te stellen in situaties zoals:
- Een van de partners heeft een bedrijf.
- Er is een groot verschil in vermogen tussen beide partners.
- Je wilt erfstukken of schenkingen buiten het gemeenschappelijk vermogen houden.
- Er zijn kinderen uit een eerder huwelijk en je wilt afspraken vastleggen over erfenissen.
Veelgemaakte fouten en misverstanden
Veel mensen denken dat huwelijkse voorwaarden alleen nuttig zijn bij scheidingen, maar ze kunnen juist ook bescherming bieden tijdens het huwelijk en bij overlijden.
- “Met huwelijkse voorwaarden ben ik overal tegen beschermd”
Niet alle bezittingen vallen automatisch buiten de verdeling. Pensioenrechten kunnen bijvoorbeeld alsnog gedeeld worden, tenzij anders is afgesproken. - “We regelen het later wel”
Veel mensen stellen huwelijkse voorwaarden uit, waardoor ze automatisch in beperkte gemeenschap van goederen trouwen. Achteraf aanpassen is mogelijk, maar vereist extra papierwerk, kosten en een goedkeuring van de rechter. - “Als we uit elkaar gaan, hoeven we niets te delen”
Afhankelijk van de afspraken kan er alsnog een verrekening plaatsvinden, vooral als er een finaal verrekenbeding geldt.
Wat kost huwelijkse voorwaarden bij de notaris?
Huwelijkse voorwaarden moeten worden vastgelegd in een notariële akte. De kosten hiervoor verschillen per notaris en situatie, maar liggen meestal tussen de €400 en €1.500.
Sommige notarissen bieden een huwelijkse voorwaarden voorbeeld aan, zodat je vooraf kunt bekijken welke afspraken relevant zijn voor jullie situatie.
Wat gebeurt er met huwelijkse voorwaarden bij overlijden?
Bij overlijden speelt de verdeling van het vermogen een grote rol. Als er huwelijkse voorwaarden zijn, blijft privévermogen bij de oorspronkelijke eigenaar en wordt alleen het gemeenschappelijke deel verdeeld.
Wil je zeker weten dat de langstlevende goed verzorgd achterblijft? Dan is het verstandig om naast de huwelijkse voorwaarden ook een testament op te stellen.
Huwelijkse voorwaarden of gemeenschap van goederen?
De keuze tussen huwelijkse voorwaarden en gemeenschap van goederen hangt af van wat je belangrijk vindt. Wil je dat alles automatisch gedeeld wordt, dan is gemeenschap van goederen een logische keuze. Wil je financiële onafhankelijkheid en controle over eigendom, dan bieden huwelijkse voorwaarden meer zekerheid.
Hoe werken verrekenbedingen?
Een verrekenbeding bepaalt hoe inkomsten en vermogen worden verdeeld.
Periodiek verrekenbeding:
Hierbij spreken partners af om jaarlijks het spaargeld en vermogen dat overblijft, eerlijk te verdelen. Dit wordt vaak vergeten, waardoor er bij een scheiding alsnog een verdeling moet plaatsvinden.
Finaal verrekenbeding:
Bij een finaal verrekenbeding wordt pas aan het einde van het huwelijk het vermogen verdeeld, alsof er gemeenschap van goederen was. Dit is handig als er grote inkomensverschillen zijn.
Voorbeeld:
- Eva en Mark hebben huwelijkse voorwaarden met een finaal verrekenbeding.
- Mark verdient veel meer dan Eva en spaart daardoor een flink vermogen op.
- Na tien jaar huwelijk scheiden ze. Omdat het finaal verrekenbeding van toepassing is, wordt het spaargeld alsnog eerlijk verdeeld.
Conclusie
Huwelijkse voorwaarden zijn een slimme manier om afspraken te maken over vermogen en eigendom binnen een huwelijk. Of je nu een bedrijf hebt, een huis bezit of je financiële toekomst goed wilt regelen, het biedt duidelijkheid en bescherming. Door tijdig een notaris in te schakelen en goed na te denken over de inhoud, voorkom je verrassingen en zorg je ervoor dat alles goed geregeld is.